Giáo dục trẻ sớm là rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ sau này. Với nhiều phương pháp giáo dục sớm khác nhau, cha mẹ có thể lựa chọn phương pháp phù hợp nhất cho con mình. Bài viết dưới đây, hãy cùng Thiên Ánh tìm hiểu 4 phương pháp giáo dục sớm phổ biến cho trẻ mầm non hiện nay được nhiều trường mầm non lựa chọn nhé!
Phương pháp tiếp cận giáo dục Reggio Emilia
Đây là phương pháp giáo dục bắt nguồn từ thành phố Reggio Emilia của Italy, được phát triển bởi nhà tâm lý học Loris Malaguzzi. Phương pháp này dựa trên 3 nguyên tắc: trẻ em, môi trường học tập và người giáo viên.
Theo phương pháp này, trẻ em được xem là trung tâm của việc học tập. Trẻ có thể thể hiện bản thân thông qua nhiều cách khác nhau và có lộ trình học tập riêng. Môi trường học tập được thiết kế đa dạng, phong phú để khuyến khích trẻ tò mò khám phá. Giáo viên có vai trò quan sát, hướng dẫn và giúp trẻ phát triển tối đa tiềm năng.
Vai trò của trẻ em, môi trường học tập và người giáo viên đối với sự phát triển của trẻ
- Trẻ em là chủ thể của quá trình học tập, là người trực tiếp tham gia vào các hoạt động học tập. Trẻ em có vai trò quyết định đến kết quả học tập của bản thân.
- Môi trường học tập có vai trò tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ học tập và phát triển. Môi trường học tập tốt sẽ giúp trẻ phát huy tối đa tiềm năng của bản thân.
- Người giáo viên có vai trò hướng dẫn, hỗ trợ trẻ trong quá trình học tập. Người giáo viên giỏi sẽ giúp trẻ học tập hiệu quả và phát triển toàn diện
Phương pháp này nhấn mạnh sự phát triển toàn diện của trẻ, từ thể chất, trí tuệ, cảm xúc đến sự tự tin và độc lập. Trẻ được khuyến khích sáng tạo, chủ động khám phá thế giới xung quanh.
Phương pháp giáo dục sớm Montessori
Đây là phương pháp được phát triển bởi bác sĩ, nhà giáo dục Maria Montessori của Italy. Phương pháp này tập trung vào việc học thông qua các giác quan và các giáo cụ học.
Montessori tin rằng mỗi trẻ có nhịp độ phát triển riêng, nếu được đặt trong môi trường phù hợp sẽ phát huy hết tiềm năng. Vai trò của giáo viên là quan sát, hướng dẫn, không ép trẻ học nhanh hơn tốc độ tự nhiên.
Trẻ được khuyến khích tự lập, tự chủ trong học tập và lựa chọn những gì phù hợp với sở thích, năng lực của bản thân.
Khuyến khích tự lập, tự chủ trong học tập là việc tạo điều kiện và động viên học sinh tự thực hiện các nhiệm vụ học tập của mình, không phụ thuộc vào sự giúp đỡ của người khác. Đây là một phẩm chất quan trọng cần được rèn luyện cho học sinh, giúp các em phát triển toàn diện và thành công trong cuộc sống.
Tính tự lập, tự chủ trong học tập được thể hiện ở những khía cạnh sau:
- Có ý thức tự giác, chủ động trong học tập: Học sinh tự giác lên lớp, hoàn thành bài tập, chuẩn bị bài trước khi đến lớp, tự tìm hiểu thêm kiến thức ngoài giờ học.
- Có khả năng tự lập kế hoạch học tập: Học sinh biết lập kế hoạch học tập phù hợp với bản thân, biết phân bổ thời gian hợp lý để hoàn thành các nhiệm vụ học tập.
- Có khả năng tự giải quyết vấn đề: Học sinh biết tự tìm hiểu, suy nghĩ, giải quyết các vấn đề học tập gặp phải, không ỷ lại, trông chờ vào sự giúp đỡ của người khác.
Vai trò của tính tự lập, tự chủ trong học tập:
- Giúp học sinh đạt kết quả học tập tốt: Học sinh tự lập, tự chủ sẽ chủ động trong học tập, không phụ thuộc vào người khác, từ đó có thể tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả hơn.
- Giúp học sinh phát triển toàn diện: Tính tự lập, tự chủ giúp học sinh hình thành các phẩm chất tốt đẹp như: tự tin, kiên trì, sáng tạo,… Đây là những phẩm chất cần thiết để học sinh thành công trong cuộc sống.
Môi trường học tập Montessori thiết kế gọn gàng, trật tự, với nhiều học cụ trực quan sinh động. Mục đích của việc này là giúp các em học sinh tập trung vào học tập và phát triển khả năng sáng tạo của mình.
Thiết kế gọn gàng và trật tự được thể hiện qua việc bố trí đồ dùng và vật dụng trong lớp học sao cho phù hợp với nhu cầu của từng độ tuổi và loại hình hoạt động học tập. Ví dụ, bàn ghế được sắp xếp theo nhóm để dễ dàng chia nhóm và làm việc cùng nhau, thiết bị học tập được bố trí ở các góc khác nhau để dễ dàng tiếp cận và sử dụng.
Phương pháp này nhằm phát triển tổng thể nhân cách của trẻ, bao gồm khả năng tự lập, tập trung, kiên nhẫn và khả năng làm việc theo nhóm.
Phương pháp giáo dục STEAM
STEAM là phương pháp sử dụng các môn Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học để thúc đẩy khả năng sáng tạo, tư duy phản biện và kỹ năng giải quyết vấn đề cho trẻ.
Cụ thể, STEAM là viết tắt của các từ:
- Science (khoa học): Tìm hiểu về thế giới tự nhiên và các hiện tượng tự nhiên.
- Technology (công nghệ): Sử dụng các kiến thức khoa học để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới.
- Engineering (kỹ thuật): Áp dụng các nguyên tắc khoa học và công nghệ để giải quyết các vấn đề thực tế.
- Art (nghệ thuật): Khơi dậy sự sáng tạo và trí tưởng tượng.
- Math (toán học): Sử dụng các con số và phép tính để giải quyết các vấn đề.
Giáo dục bằng phương pháp STEAM mang lại nhiều lợi ích cho trẻ, bao gồm:
- Giúp trẻ phát triển các kỹ năng cần thiết cho thế kỷ 21
- Kích thích sự sáng tạo và trí tưởng tượng của trẻ
- Tạo hứng thú học tập cho trẻ
- Giúp trẻ hiểu rõ mối liên hệ giữa các môn học
Một số ví dụ về giáo dục STEAM
- Dự án xây dựng một mô hình máy bay
- Dự án làm một bức tranh theo chủ đề khoa học
- Dự án viết một bài thơ về kỹ thuật
- Dự án học kỹ năng gấp quần áo
- Dự án thiết kế các hoạt động xây dựng bằng giấy hoặc nhựa
Với STEAM, trẻ được trải nghiệm thực tế qua các hoạt động thí nghiệm, quan sát, thiết kế, sáng tạo sản phẩm,… Giáo viên đóng vai trò hướng dẫn, đặt câu hỏi và khích lệ trẻ tự tìm tòi khám phá.
Trẻ sẽ học cách giải quyết vấn đề, phát triển tư duy logic và khả năng làm việc nhóm. STEAM cũng khuyến khích sự sáng tạo, tò mò của trẻ đối với thế giới xung quanh.
Phương pháp giáo dục sớm Glenn Doman
Đây là phương pháp nhằm kích thích sự phát triển não bộ của trẻ, do tiến sĩ Glenn Doman người Mỹ phát triển.
Ông cho rằng giai đoạn 0-6 tuổi là giai đoạn vàng để phát triển trí não của trẻ. Phương pháp của ông sử dụng các tấm thẻ hình ảnh (flashcards) để kích thích thị giác và trí nhớ của trẻ.
Phương pháp này dựa trên những nghiên cứu về sự phát triển của trẻ em trong những năm đầu đời. Theo Glenn Doman, trẻ em có khả năng học hỏi và tiếp thu thông tin một cách nhanh chóng và hiệu quả trong giai đoạn này.
Kích thích thị giác
Trẻ em có thị giác phát triển rất sớm, ngay từ khi mới sinh ra. Thị giác là giác quan quan trọng nhất giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh. Phương pháp flashcards của Glenn Doman sử dụng các hình ảnh rõ ràng, sắc nét, kích thích thị giác của trẻ. Khi trẻ nhìn thấy các hình ảnh trên flashcards, não bộ của trẻ sẽ ghi nhớ và xử lý thông tin. Điều này giúp trẻ phát triển khả năng nhận thức và hiểu biết về thế giới xung quanh.
Kích thích trí nhớ
Trẻ em có trí nhớ ngắn hạn rất tốt. Chúng có thể ghi nhớ thông tin trong vài giây hoặc vài phút. Phương pháp flashcards của Glenn Doman tận dụng khả năng này của trẻ để giúp trẻ ghi nhớ kiến thức. Khi trẻ nhìn thấy một hình ảnh trên flashcards, chúng sẽ được yêu cầu nhắc lại tên của hình ảnh đó. Điều này giúp trẻ ghi nhớ hình ảnh và tên của chúng một cách nhanh chóng.
Trẻ sẽ được lặp đi lặp lại xem các thẻ nhiều lần trong ngày, với cường độ và số lượng thẻ tăng dần. Nhờ đó, trí não trẻ phát triển mạnh mẽ, trẻ dễ dàng nhận biết và ghi nhớ các hình ảnh, từ vựng.
Phương pháp này giúp kích thích tối đa tiềm năng thông minh sẵn có của mọi trẻ em.
Trên đây là một số phương pháp giáo dục sớm phổ biến và hiệu quả được ứng dụng rộng rãi trên thế giới. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm riêng, phù hợp với nhu cầu và đặc điểm của từng trẻ. Cha mẹ nên tìm hiểu kỹ để lựa chọn phương pháp phù hợp, giúp con phát triển một cách toàn diện nhất. Điều quan trọng nhất vẫn là sự chăm sóc, đồng hành của cha mẹ trong những năm tháng đầu đời vô cùng quan trọng của trẻ.
Xem thêm: 10 lý do bạn nên cho con học ở Mầm non Thiên Ánh
