Montessori là một trong những phương pháp giáo dục sớm cho trẻ được ứng dụng vào các chương trình giảng dạy trên nhiều quốc gia. Mục tiêu của Montessori là nuôi dưỡng sự tự lập, tự chủ và khả năng tự học ở trẻ. Vậy cụ thể phương pháp Montessori là gì? Đặc điểm nổi bật của phương pháp giáo dục Montessori? Để giải đáp những câu hỏi này, hãy cùng Thiên Ánh tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
1. Phương pháp Montessori là gì?
Phương pháp giáo dục Montessori là một phương pháp giáo dục sớm cho trẻ dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm của bác sĩ và nhà giáo dục Ý Maria Montessori (1870–1952). Phương pháp này tập trung vào việc phát triển tiềm năng của trẻ thông qua việc tạo ra một môi trường học tập thân thiện, chuyên nghiệp với những giáo cụ học tập chuyên biệt.
Mục tiêu của phương pháp Montessori
Mục tiêu của phương pháp Montessori là giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất, tinh thần, cảm xúc và xã hội. Cụ thể, phương pháp này hướng đến việc giúp trẻ:
- Phát triển khả năng tự học, tự khám phá và tự giải quyết vấn đề
- Phát triển khả năng tập trung, chú ý và kiên trì
- Phát triển khả năng sáng tạo và tư duy độc lập
- Phát triển khả năng giao tiếp, hợp tác và hòa nhập xã hội
Thông thường, mô hình Montessori được áp dụng cho trẻ từ 2 – 6 tuổi. Bởi đây được xem là giai đoạn vàng hỗ trợ kích thích tư duy và cảm xúc đang ngủ yên trong trẻ trỗi dậy. Đặc biệt, phương pháp này sẽ tác động trực tiếp vào quá trình phát triển não bộ, giúp trẻ nhận biết cũng như khám phá thế giới xung quanh một cách dễ dàng.
Phương pháp Montessori tập trung trong 5 lĩnh vực giáo dục: ngôn ngữ, toán học, văn hoá và khoa học xã hội, rèn luyện giác quan và thực hành đời sống, môi trường xung quanh.
2. Các đặc điểm nổi bật của phương pháp Montessori
Môi trường học Montessori được chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị
Môi trường học Montessori được thiết kế khoa học, đầy đủ và an toàn, phù hợp với nhu cầu và khả năng của trẻ. Các giáo cụ Montessori được thiết kế tinh xảo, mang tính thẩm mỹ cao, giúp trẻ hứng thú và tích cực học tập. Trẻ sẽ được chơi với nhiều loại giáo cụ trực quan vừa tầm tay trẻ. Ngoài ra, không gian lớp học cũng phải bố trí một cách trật tự, ngăn nắp đan xen những màu sắc hài hòa. Từ đó, giúp cân bằng việc học, vận động và kết hợp hoạt động thể chất, tinh thần, xã hội của trẻ.
Trẻ là trung tâm trong lớp học
Một trong những đặc điểm nổi bật của phương pháp Montessori là lấy trẻ làm trung tâm của việc dạy học. Trẻ được tự do lựa chọn nội dung, phương pháp và thời gian học tập phù hợp với khả năng và sở thích của mình. Giáo viên chỉ là người hướng dẫn, hỗ trợ và định hướng cho trẻ. Trẻ được tôn trọng như một cá thể độc lập, có quyền được phát triển theo cách riêng của mình. Giáo viên luôn lắng nghe, thấu hiểu và tạo cơ hội cho trẻ thể hiện bản thân.
Khuyến khích trẻ hoạt động
Trẻ được khuyến khích tham gia vào các hoạt động đa dạng, phù hợp với lứa tuổi và nhu cầu của trẻ. Các hoạt động này được thiết kế để giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần và cảm xúc.
Các hoạt động Montessori khuyến khích trẻ tham gia bao gồm: hoạt động thực tế, hoạt động giác quan, hoạt động ngôn ngữ, hoạt động toán học và hoạt động nghệ thuật.
Học mà chơi, chơi mà học
Đặc trưng tiếp theo của phương pháp Montessori là “học mà chơi, chơi mà học”, tự do mang tính kỷ luật. Trẻ được vừa học vừa chơi một cách thoải mái, từ đó vận dụng được những điều đã học vào hoạt động thực tiễn. Montessori chỉ ra cách thực hiện các nhiệm vụ và trẻ tự thực hiện và phát triển theo cách của mình.
Ví dụ: Trong các tiết học Montessori trẻ sẽ được rèn luyện các kỹ năng như tự chăm sóc bản thân, gấp quần áo, đi giày dép, rót nước, dọn dẹp, vứt rác vào thùng rác,… Sau đó là các kỹ năng hỗ trợ, giúp đỡ những người xung quanh như giữ vệ sinh chung, dọn dẹp bàn ghế sau mỗi giờ học, dọn dẹp bàn ăn,… Những kỹ năng này sẽ giúp bé trở nên độc lập, tự tin và chủ động, sẵn sàng cho cuộc sống sau này.
Sự kết nối với bạn bè
Phương pháp giáo dục Montessori coi trọng sự phát triển toàn diện của trẻ, trong đó có cả sự phát triển về mặt xã hội. Trẻ em Montessori được khuyến khích kết nối với bạn bè của mình thông qua các hoạt động học tập và vui chơi nhóm.
Trong một lớp học Montessori, trẻ từ 3 đến 6 tuổi có thể học tập và chơi đùa cùng nhau. Điều này giúp trẻ có cơ hội học hỏi từ những người bạn lớn tuổi hơn và giúp đỡ những người bạn nhỏ tuổi hơn.
Trẻ được khuyến khích tham gia các hoạt động học tập theo nhóm. Các hoạt động này có thể bao gồm các hoạt động khám phá khoa học, nghệ thuật, hoặc xây dựng. Thông qua các hoạt động nhóm, trẻ em có cơ hội học hỏi từ nhau, hợp tác và giải quyết vấn đề.
Vai trò của giáo viên
Trong phương pháp Montessori, vai trò của giáo viên rất quan trọng. Giáo viên Montessori không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người hướng dẫn, hỗ trợ và tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện. Giáo viên không ép buộc kiến thức hay ý tưởng cho trẻ mà chỉ cung cấp cho trẻ các giáo cụ cần thiết để nghiên cứu cũng như thực hành khái niệm.
Quan sát là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của giáo viên dạy Montessori. Trong lớp học, giáo viên sẽ phải theo sát chặt chẽ từng học sinh để phát hiện đâu là thời điểm giúp trẻ dễ dàng tiếp thu các kỹ năng học tập. Mọi quá trình quan sát đều được ghi lại một cách tỉ mỉ và chia sẻ lại với phụ huynh.
Sử dụng giáo cụ học trực quan
Các đồ dùng, giáo cụ trong lớp học Montessori thiết kế cụ thể, trực quan và thu hút trẻ. Chúng khuyến khích trẻ khám phá thế giới xung quanh thông qua các giác quan.
Montessori chia bộ giáo cụ thành các lĩnh vực khác nhau là: Toán, khoa học kĩ thuật, ngoại ngữ, thiên văn, vận động, kỹ năng sống, địa lý,….Với sự hỗ trợ của giáo cụ, các khái niệm thực tế hay trừu tượng đều trở nên dễ hiểu hơn với trẻ.
Sự đánh giá của giáo viên đối với trẻ
Phương pháp giáo dục Montessori đặt trọng tâm vào sự phát triển tự nhiên của trẻ, tôn trọng sự độc lập và nhu cầu học tập cá nhân của trẻ. Chính vì vậy, sự đánh giá đối với trẻ Montessori cũng được thực hiện theo hướng này, nhằm theo dõi sự phát triển của trẻ một cách toàn diện, bao gồm cả về mặt trí tuệ, cảm xúc, xã hội và thể chất. Cung cấp thông tin phản hồi cho trẻ, giúp trẻ hiểu rõ hơn về điểm mạnh và điểm yếu của bản thân, từ đó có thể tự điều chỉnh và phát triển. Hỗ trợ giáo viên và phụ huynh trong việc thiết kế và điều chỉnh môi trường học tập phù hợp với nhu cầu của trẻ.
Giáo dục toàn diện
Giáo dục Montessori tập trung vào việc tạo ra một môi trường học tập giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt, bao gồm thể chất, tinh thần, cảm xúc và xã hội. Trẻ không phải học trong một môi trường đua chen về điểm số với bạn bè, không phải “nhồi nhét” kiến thức, chạy đua trong học tập. Thay vào đó, trẻ được gìn giữ một tuổi thơ thật hồn nhiên, được học mà chơi, chơi mà học mỗi ngày, được bồi dưỡng những thói quen và đức tính tốt.
Trên đây là những chia sẻ của Thiên Ánh về phương pháp Montessori là gì và đặc điểm nổi bật của phương pháp giáo dục này. Để hiểu rõ hơn về phương pháp Montessori cũng như hoạt động giảng dạy của Thiên Ánh, quý phụ huynh có thể đặt lịch tham quan hoặc liên hệ với Thiên Ánh qua Hotline 0983 379 958 – 0966 728 875 để được tư vấn sớm nhất.
Xem thêm: 10 lý do bạn nên cho con học ở Mầm non Thiên Ánh
